ตั้งแต่กระแส Open Source เข้ามาวนเวียนอยู่ในวงการไอที เรื่องราวของลิขสิทธิ์ก็เป็นที่พูดถึงกันอย่างมากว่า ฟรีหรือไม่ฟรี ใช้ได้หรือได้ใช้ เพราะเรื่องราวเหล่านี้เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเงินๆ ทองๆ ในกระเป๋า คนก็ต้องสนใจเป็นพิเศษ ตัวผู้เขียนเองก็เป็นคนหนึ่งที่ให้ความสนใจในเรื่องนี้ เนื่องจากเป็นผู้ใช้ซอฟต์แวร์หลายชนิดเลยต้องศึกษากันสักนิดจะได้เข้าใจอย่างถูกต้อง
ในบ้านเราเรื่องของ License กับ Copyright เป็นเรื่องที่จะบอกว่าเข้าใจผิดก็ไม่เชิง จะว่าไม่รู้ก็ไม่ใช่ เอาเป็นว่ารู้แบบผิดๆ ถูกๆ จะดีกว่า แม้แต่ผู้ใหญ่ในแวดวงไอทีบางคนยังสับสนกับเรื่องนี้เลย นับประสาอะไรกับเราๆ ท่านๆ ที่ไม่รู้ประสีประสา เรียกว่ารู้ระดับที่ไม่มากนัก ยิ่งได้ฟังข้อมูลผิดก็เลยยิ่งไปกันใหญ่ ตัวผู้เขียนเองก็ไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญในเรื่องนี้ แต่ก็อยากจะให้ข้อเท็จจริงกับชาวไอทีด้วยกัน เผื่อเอาไว้ประกอบการพิจารณาจะได้รับฟังและแยกแยะข้อมูลที่ถูกต้อง ทีนี้เราลองมาดูความหมายของคำ
License ตามความหมายของพจนานุกรมฉบับอังกฤษ-ไทยที่แถมมากับ MS-Office หมายถึง ใบอนุญาต การอนุญาต การอนุมัติ สิทธิในการดำเนินงาน (ใช้เป็น noun) ส่วน Copyright ตามพจนานุกรมฉบับเดียวกันหมายถึง ลิขสิทธิ์ (ใช้เป็น noun) เห็นไหมคะว่าทั้งสองคำมีความหมายต่างกัน เขียนก็ไม่เหมือนกัน ทำไมคนไอทีมักจะเอาสองคำนี้มีใช้กับแบบสับสน
อย่างนั้นเรามาทำความเข้าใจกันอีกที License ในความหมายของวงการไอทีคือ การอนุญาตในการใช้งานซอฟต์แวร์ต่างๆ ที่คุณใช้และ Copyright หมายถึงสิทธิในการเป็นเจ้าของซอฟต์แวร์ต่างๆ แล้วอะไรที่เราต้องเสียเงิน แล้วอะไรที่เราไม่ต้องเสียเงิน
License เป็นสิ่งที่คุณต้องเสียเงินแน่นอนค่ะ การที่คุณเสียเงินซื้อซอฟต์แวร์ถูกลิขสิทธิ์มาใช้ เงินอันแสนแพงที่คุณเสียไปหมายถึงคุณต้องจ่ายค่าการผลิต ค่าความคิด ค่าเสียเวลาการที่โปรแกรมเมอร์ต้องอดหลับอดนอนเขียนโปรแกรมขึ้นมา (แล้วคนอื่นเอาไปก๊อปขาย) หรือค่าอะไรก็แล้วแต่ที่ทางผู้ผลิตจะคิดลงไป และค่าอนุญาตการใช้งาน (License) ซึ่งค่า License นี้มีหลายแบบจะเป็นแบบ License เฉพาะคน คือคนซื้อมีสิทธิ์ใช้ และสามารถนำไปติดตั้งที่เครื่องคอมพิวเตอร์ไหนก็ได้ แต่ถ้าจะเปลี่ยนไปใช้เครื่องอื่นก็ต้องถอนการติดตั้งออกก่อน หรือ License แบบเฉพาะเครื่อง คือติดตั้งเฉพาะเครื่อง ห้ามโยกย้ายไปติดตั้งที่เครื่องอื่น แต่ใครจะใช้ก็ได้ ที่นี้เรามาดูกันง่ายๆ ว่า License เป็นอย่างไร
ขอยกตัวอย่างในประเภทเฉพาะคนก็แล้วกัน ถ้าคุณซื้อซอฟต์แวร์มาหนึ่งแผ่นแล้วบอกว่าเป็น 1 License เท่ากับว่าผู้ซื้อสามารถใช้งานโปรแกรมนี้ได้เพียงหนึ่งคนเท่านั้น คือคุณหรือใครก็ตามที่ลงชื่อไว้ว่าเป็นผู้ใช้ แต่ถ้าซอฟต์แวร์เป็นแบบ 5 License หมายความว่าผู้ใช้ซอฟต์แวร์นี้มีได้ทั้งหมด 5 คน ตามที่แจ้งชื่อไว้ ห้ามคนอื่นนอกเหนือจากที่บอกไว้มาใช้ ผู้ที่ใช้ซอฟต์แวร์นอกเหนือจากที่บอกไว้จะถือว่าเป็นผู้ละเมิดสิทธิ์ในการใช้งาน ไม่ใช่ละเมิดลิขสิทธิ์
Copyright คือสิทธิ์ในความเป็นเจ้าของใครผลิตซอฟต์แวร์อะไร ก็สามารถประกาศได้ถึงความเป็นเจ้าของ การที่มีคนเอาซอฟต์แวร์ที่คุณผลิตขึ้นคุณไปขาย ต้องขออนุญาตอย่างถูกต้องจากคุณก่อน เพราะถ้าคุณยังไม่ได้อนุญาต แล้วเอาไปก๊อปขาย ถือว่าเป็นการละเมิดสิทธิของคุณ สามารถฟ้องร้องได้ของทุกอย่างในโลกนี้ล้วนมีลิขสิทธิ์ แม้แต่ Linux หรือโปรแกรม Open Source ทุกโปรแกรมมีลิขสิทธิ์หมด นั่นหมายความว่าทุกโปรแกรมล้วนมีเจ้าของ แต่ผู้ผลิตเพียงบอกว่าเค้าอนุญาตให้คุณสามารถเอาโปรแกรมไปใช้หรือพัฒนาต่อได้ฟรี โดยที่ไม่ต้องเสียค่าอนุญาตการใช้งาน (License) แต่อาจจะมีข้อแม้นิดหน่อยว่า ช่วยประกาศหน่อยนะว่าเอาโปรแกรมนี้มาจากที่ไหน หรือใครเป็นคนพัฒนา อะไรทำนองนี้ ไม่เชื่อลองไปหาอ่านในไฟล์ Readme หรือ License ที่มีอยู่ในโปรแกรมซิ
จาก
http://www.02dual.com