สมัยก่อน มีคนแนะนำเทคนิคในการดูแผ่นเสียงทำในอเมริกาหรือ Made in USA ว่าแผ่นไหนเป็น original (first press) หรือ later press โดยให้ดู label กลางแผ่น ถ้าบน label มีวงกลมใหญ่อยู่วงเดียว แผ่นนั้นเป็น first press หรือแผ่น original แต่ถ้ามีวงกลมวงเล็กซ้อนอยู่อีกวง (รวมเป็น 2 วง) นั่นเป็น later press ไม่ใช่ first press หรือ original แล้ว ซึ่งผมก็จดจำเทคนิคอันนี้ไว้ เวลาเลือกซื้อแผ่นเสียง Made in USA ครั้นพอมาปัจจุบัน เทคนิคอันนี้ผมว่าถูกต้องเพียงบางส่วน แต่เราไม่สามารถใช้ตัดสินแผ่น first press ได้ทั้งหมด เพราะ
1. แผ่นเสียง first press ของอเมริกาหลายอัลบั้ม โดยเฉพาะผลงานที่ดัง ๆ ผลิตออกมาเป็นจำนวนมากในยุคนั้น โดยเฉพาะในช่วงปี 1970s ซึ่งเป็นยุคทองของแผ่นเสียง ต้องใช้โรงงานผลิตหลายแห่ง บางโรงงานผลิตออกมามีวงกลมวงใหญ่ใน label วงเดียว ในขณะที่โรงงานอื่น ๆ ผลิตออกมาอาจมีวงกลมเล็กและใหญ่ซ้อนกันอยู่ 2 วง แต่ก็ถือว่าเป็น first press เหมือนกัน เพราะผลิตในปีเดียวกัน เช่น แผ่นเสียงของบริษัท Atlantic Records เป็นต้น
2. เมื่อพูดถึงแผ่นเสียงของ Atlantic Records ตั้งแต่ปลายยุค 1970s ถึง 1980s เขามักจะทำ label ให้มีวงกลมซ้อนกัน 2 วง แต่เป็นแผ่น first press ดังนั้น จะใช้เกณฑ์ว่าต้องมีวงกลมวงเดียวใน label จึงจะเป็นแผ่น original หรือ first press สำหรับกรณีนี้ คงทำไม่ได้
เจ้าแผ่นกลม ๆ ดำ ๆ นี่มักจะมีสิ่งละอันพันละน้อยที่ยอกย้อนอยู่เรื่อยเลย ต้องหมั่นสังเกตเอานะครับ 5555