สงครามฟอร์แมตสื่อบันเทิงไม่ใช่เพิ่งเริ่มต้นมาเมื่อไม่กี่ปี หรือแค่สิบหรือยี่สิบปี แต่ผมว่ามันเริ่มมาแล้วเกินครึ่งศตวรรษ หลักฐานชัดเจนข้อหนึ่งคือเครื่องเล่นแผ่นเสียงสปีด 45 rpm ซึ่งผลิตโดย RCA เพื่อมาแข่งกับแผ่น LP สปีด 33 1/3 rpm ซึ่งผลิตโดย Columbia สุดท้ายก็มุกแป้กไปตามระเบียบ เพราะส่วนแบ่งตลาดสู้แผ่น LP ไม่ได้ เครื่องเล่นแผ่น 45 rpm เปรียบเหมือนคนใจแคบ เพราะเล่นได้แต่แผ่นเล็กสปีด 45 ที่เจาะรูกว้างเท่านั้น (บางเครื่องออกแบบให้มีแกนสูงใส่แผ่นรอไว้หลายแผ่นให้ตกลงมาเล่นเองโดยอัตโนมัติเมื่อแผ่นก่อนหน้าเล่นจบแล้ว) แต่เล่นแผ่น LP และแผ่นสปีด 45 รูเล็กไม่ได้ จะว่าไปแล้ว มันก็คล้ายกับกรณีของวีดิโอ VHS กับ Betamax สุดท้าย VHS ก็กินขาดหลุดลุ่ย Betamax ม้วนเสื่อ ส่วนสื่อแผ่นดิจิตอลในปัจจุบันคงไม่ต้องพูดถึงแล้วนะครับว่าอะไรที่ยังได้รับความนิยมกันอยู่บ้าง ไม่ว่าจะเป็น CD เพลง VCD, DVD, SACD, Blu-ray ฯลฯ เหล่านี้มันล้วนเข้าข่ายทฤษฎีการแข่งขันเสรีทั้งนั้น -- ใครดีใครอยู่ครับ
เครดิตภาพ
http://1.bp.blogspot.com/