Thai Progressive Rock Community

ช่วงนี้เห็นว่าบอร์ดเงียบมากถึงมากที่สุด และไม่ค่อยมีเรื่องราวอะไรที่แปลกใหม่สักเท่าไหร่ จึงขอตั้งกระทู้นี้เอาไว้สำหรับพูดคุย แนะนำ ออกความเห็น และแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับดนตรีที่แปลกหู บิดเพี้ยน พิ้ศดาร และแหกขนบทั้งหลาย ซึ่งผมว่าคอพร๊อกเองก็น่าจะมีความสนใจในงานจำพวกนี้อยู่บ้างไม่มากก็น้อย แต่ในที่นี้ขอจำกัดขอบเขตให้เป็นงานภายในยุค 70s หรือก่อนหน้านั้นเท่านั้นนะครับ เพราะน่าจะเป็นยุคที่สมาชิกบอร์ดให้ความสนใจเป็นพิเศษ และเพื่อความไม่มั่ว (เพราะหลังจากยุค 70s เป็นต้นไป มันทดลองกันบ้าคลั่งขึ้นไปอีกหลายเท่าครับ)

(http://4.bp.blogspot.com/-rzOjSYZQvBA/T3Ug5Digq9I/AAAAAAAAYas/zkQwH472ebg/s1600/moondog2.jpg)

ผมชอบดนตรี prog ในยุค 70's มากที่สุด แต่ไม่ถนัดในแนว unconventional, avantgarde หรือ experimental เลย เมื่อเห็นกระทู้นี้ ศิลปินคนแรกที่ผมนึกถึงคือ Brian Eno และนึกถึงผลงานที่เขาทำร่วมกับ Robert Fripp ซึ่งนักวิจารณ์หลายคนบอกว่ามันไม่ใช่ดนตรีครับ

(http://www.progarchives.com/progressive_rock_discography_covers/2619/cover_5171812112010.jpg)

ถ้าพูดถึงดนตรีที่แปลก แสนล้ำ มาก่อนกาล และเต็มไปด้วยลูกบ้าอย่างน่าเหลือเชื่อจนแทบจะนึกว่าเป็นศิลปินจากอีกทศวรรษหนึ่งนั่งไทม์แมชชีนกลับมาทำอัลบั้มก็มิปาน ผมมักจะนึกถึง Orgasm (1969) อัลบั้มเต็มชุดแรกและชุดเดียวของวง Avant-Folk ชายขอบจากนิวยอร์คครับ มันบ้าแค่ใหนน่ะเหรอ คือถ้าจะว่ากันตามประวัติศาสตร์ดนตรีแล้ว ดนตรีอินดัสเตรียลจะยังไม่ถือกำเนิดอย่างเป็นทางการจนกว่าตำนานนักทดลองอย่าง Throbbing Gristle จะออกอัลบั้ม The Second Annual Report ในปี 1977 ใช่ไหมครับ แต่ถ้าหากคุณได้ฟังเพลงอย่าง Toth, Scribe I และ Caledonia ในอัลบั้มนี้ คุณจะพบว่าพวก Cromagnon ได้ลองนำเอา Soundscape อันน่าขนลุกและสุ้มเสียงที่ราวกับเครื่องจักรผุพังวิปลาสมาผสมผสานในดนตรีโฟล์คหลอนๆมาก่อนแล้ว นี่ยังไม่นับเสียงร้องในบางแทร็คที่เข้าข่าย Proto-Black Metal, น้อยส์ระคายหู, เสียงปีสก๊อตดังระงมสุดหลอนดุจดั่งแตรพิพากษาจากนรก, เสียงร้องตะโกนฟังไม่ได้ศัพท์ราวกับอยู่ในพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ของคนบ้า เรื่อยไปจนถึงอิทธิพล Doo-Wop ในเพลง "Fantasy" และแทร็คพิลึกๆอย่าง "Ritual Feast of the Libido" ที่ไม่ต่างอะไรจากการนั่งฟังซอมบี้นักช้อปลากรถเข็นอย่างไร้สติไปทั่วซูเปอร์มาเก็ต!

แน่นอนว่านี่คืองานประเภทที่ถ้าไม่หลงใหลก็คงจะเกลียดกันเข้าไส้ไปตลอดกาลเลยทีเดียว แต่ก็ต้องยอมรับครับว่าสำหรับยุคนั้นพวกเขากล้ามากจริงๆที่พยายามทำอะไรแบบนี้ออกมา แต่กระนั้นก็ยังมีสิ่งหนึ่งที่กวนใจผมมากก็คือผมแทบไม่เคยเห็นอัลบั้มชุดนี้ติดเป็นส่วนหนึ่งในลิสต์ประเภท The Weirdest Album Ever Made ของสำนักใดเลยครับ (ยกเว้นใน rateyourmusic ที่สมาชิกหลายๆคนยกให้ชุดนี้เป็น Cult Classic ไปแล้ว)

(https://rymimg.com/lk/o/l/0af8a9b58a50e412a490ee3d3099b88a/1251253.jpg)

(http://userserve-ak.last.fm/serve/500/27978373/Cromagnon+2001+INSIDE+COVER.jpg)

ในช่วงปลายยุค 70s นอกจากวงอย่าง Throbbing Gristle, SPK หรือ Cabaret Voltaire แล้ว ก็ยังมี NON ของ Boyd Rice อีกครับที่เป็นหนึ่งในโปรเจคต์หัวหอกในยุคตั้งไข่ของดนตรีอินดัสเตรียล ทว่าอีตา Boyd Rice สุดที่รักของผมแกบ้ากว่านั้นครับ คือแกชอบทำดนตรีที่มีฤทธิ์ล้างสมองคนใด แผ่น 7 นิ้ว Pagan Muzak (1978) ชุดนี้คือตัวอย่างที่ดีครับ เพราะมันไม่มีอะไรเลยนอกจากการเอาเทิร์นเทเบิลมาเล่นลูปน้อยส์/เครื่องจักรพิการวนไปวนมาเป็นจำนวน 17 ลูปด้วยกัน ไม่มีอะไรมากไปกว่านั้น แถมบนปกยังระบุไว้ว่าคุณจะเล่นด้วยสปีดเท่าไหร่ก็ได้อีกต่างหาก ซึ่งการจะรับฟังงานชุดนี้ให้ได้อรรถรสที่สุดผมแนะนำให้ฟังในห้องมืด เปิดโวลุ่มดังๆ แล้วปล่อยให้แต่ละลูปมันวนไปวนมาสัก 20 นาที ผมเชื่อว่าผลที่ได้คือในวันนั้นคุณจะคุยกับใครไม่เป็นภาษาคนตลอดทั้งวันครับ

(https://rymimg.com/lk/o/l/5660c020b7085a68be96001fde4b727f/1822907.jpg)

(http://28.media.tumblr.com/tumblr_lkuakppGdE1qawlwvo1_400.jpg)

เป็นหนึ่งในอัลบั้มที่เข้าข่ายแน่นอนครับ แม้จะไม่ถึงกับแปลกอะไรมากถ้าฟังในยุคนี้ แต่มันก็เป็นการบุกเบิกและเป็นอิทธิพลสำคัญต่อสายดนตรี Ambient และ Drone ที่จะได้รับความนิยมในระดับอันเดอร์กราวด์ในทศวรรษถัดมา คือแน่นอนว่า Droning Music เนี่ยมันมีแทรกๆมาให้เห็นในดนตรีแนวต่างๆมาก่อนหน้าชุดนี้หลายปีแล้ว แต่ (No Pussyfooting) ถือว่าทำออกมาให้อุตสาหกรรมดนตรีได้เห็นเป็นรูปธรรมที่สุดครับ

เห็นหัวข้อแล้วนึกถึงอัลบั้มนี้เลยครับ La Monte Young / Marian Zazeela - The Theatre Of Eternal Music ‎– Dream House 78'17" ผมเคยมีแผ่นเสียงและเคยเขียนถึงใน Starpics แต่แผ่นเสียงตกเป็นเหยื่อของปลวกไปเมื่อปีที่แล้ว จะหาซืิ้อใหม่ก็ราคาแพงลิบ และไม่เคยเห็นเป็นซีดี ภาพหน้าปกตามนี้ http://www.discogs.com/viewimages?release=655646
เป็นดนตรีแนว experimental drone ยุคแรกๆ ฟังแล้วสมกับชื่อ Theatre Of Eternal Music เพราะดนตรีชิ้นนี้ไม่มีจุดเร่ิมต้นและจุดสิ้นสุดอย่างแท้จริง ดุงดั่งเสียง sine wave ที่ลอยอยู่ในอากาศครับ

ผมว่าอันนี้น่าจะเคยเห็นผ่านตามากันบ้าง สำหรับ Philosophy of the World (1969) อัลบั้มเต็มเพียงชุดเดียวของสามสาว The Shaggs... ครับ ผมว่าพวกเธอไม่ได้คิดจะทำงานทดลงทดลองหรืออยากริเป็นดาดาอิสต์อะไรกับเขาหรอก ก็เพียงแค่มี The Beatles เป็นไอดอลสุดกรี๊ดและอยากลุกขึ้นมาจับไมก์จับกีตาร์บ้างเท่านั้น แต่ปัญหามันก็คือ.. พวกเธอเล่นดนตรีไม่เป็น หรือไม่ก็คงเพิ่งหัดเล่นจริงๆครับ ดนตรีบับเบิลกัมป๊อปในอัลบั้มนี้จึงกลายเป็นนรกของสรรพเสียงหรรษาต่างๆที่ไม่เคยจะลงรอยกันแม้แต่นาทีเดียว ไม่ว่าจะเป็นเสียงร้องผิดคีย์ คอร์ดกีตาร์ง่ายๆแต่บิดเพี้ยน กลองอ่อนหัดไร้จังหวะจะโคน (ที่ไม่เคยหยุดนิ่งสักวินาที) และเนื้อเพลงที่สดใสจนน่าขนลุก กลายเป็น LP อวองต์การ์ดสุดซอยโดยไม่ได้ตั้งใจ (หรือจริงๆแล้วตั้งใจ?)

ถ้าจะให้สรุปจริงๆก็คืองานห่วยแหละครับ ห่วยจนไม่รู้จะว่ายังไงแล้ว แต่เผอิญว่าความบ้าคลั่งนี้มันดันไปโดนต่อมเพี้ยนของใครบางคนเข้า (อาจรวมถึงผมด้วย) อัลบั้มนี้จึงกลายเป็นผลงาน Cult Classic ไปซะงั้น ซึ่งผมว่านี่เป็นความรู้สึกเดียวกับที่ผมหลงใหลงานของ Jandek หรือพวก Outsider Black Metal สุดชายขอบยุคปัจจุบันนี่แหละครับ มันฟังแล้วสนุกอย่างบอกไม่ถูกนะ ไม่ใช่สนุกเพราะเอาฮาด้วยครับ มันเป็นความหลงใหลที่ไร้เหตุผลจริงๆ

(https://rymimg.com/lk/o/l/9c448a5b841d978e0506ab388bb76246/3029568.jpg)

Electronic Meditation (1970) ผลงานชุดแรกของ Tangerine Dream อันนี้น่าจะเข้าข่าย experimental เช่นกัน เนื่องจาก TD ต้องเร่งออกผลงานชุดแรกกับ Ohr เพื่อให้ได้สัญญาผลิตเพลงกับสังกัดนี้ จึงไปเก็บเอาแมททีเรียลจากเทปที่พวกตนฝึกซ้อมไว้มาเป็นเชื้อเพื่อทำผลงานชุดนี้ ผลลัพธ์คืองานที่หยาบ ดิบ ฟังยาก และคุณภาพเสียงไม่สู้ดีนัก อาจกล่าวได้ว่าเป็นผลงานที่ for historians and completists only ผมฟังครั้งแรกไม่ติดใจจึงเก็บขึ้นหิ้งยาวไปเลย เอาไว้วันดีคืนดีมีอารมณ์หรือไม่ก็ทำใจได้ จึงค่อยแงะออกมาฟังใหม่ อาจจะเห็นอรรถรสและความสุนทรีย์ของดนตรีที่ซุกซ่อนอยู่ก็ได้ครับ ;D

(http://www.vintageprog.com/tang1.jpg)

ผมชอบมากครับชุดนี้ อย่างที่เคยบอกว่าผมโปรดปราน Tangerine Dream ยุค Pink Years ที่สุด ซึ่งก็รวมถึง Electronic Meditation ด้วยครับ

triple album หลุดโลกของ Zweistein ชุด Trip Flip Out Meditation (1970) ที่คุณ lilivm เคยแนะนำไว้ ถือว่าเข้าข่าย avantgarde, bizarre หรือ experimental มั้ยครับ?

(http://www.progarchives.com/progressive_rock_discography_covers/2551/cover_33154182006.jpg)

จริงๆอยากจะบอกว่าการพะยี่ห้ออัลบั้มนี้ว่าเป็น Krautrock ก็ยังไม่ถูกเสียทีเดียวเลยครับ เพราะโดยรวมมันออกจะเป็นงานทดลองที่ค่อนไปทาง Free Improvisation และ Musique Concrete ที่เน้นการตัดต่อปะติดเสียงที่ทั้งแปลกหูและหลอกหลอนเป็นหลัก ความเพี้ยนของมันก็อยู่ในระดับเดียวกับ Orgasm ของ Cromagnon และ Ummagumma ของ Pink Floyd เลย จึงไม่น่าแปลกที่ progarchives จะให้คะแนนอัลบั้มนี้ค่อนข้างน้อยครับ

เพิ่งจะฟังเลย แต่พอมาชุด Shaggs' Own Thing ก็เริ่มจะเป็นผู้เป็นคนขึ้นมาหน่อยละ

ถึงว่า เพราะมันดีเกินไปไง เลยโดนดองเค็มยาว จนได้มาออกหลังวงแตกตั้ง 7 ปี

เคยอ่านหนังสือบันเทิงดนตรีในยุค 80's ซึ่งมีมุมมองของนักวิจารณ์ในยุคนั้นที่มีต่ออัลบั้ม Tubular Bells ของ Mike Oldfield อยู่ประปรายว่าเป็นผลงานที่แปลก พิลึก อัศจรรย์ (bizarre, eccentric) ในลักษณะ avantgarde music ถ้าพิจารณาโดยทัศนคติของผู้คนในยุคนั้นเมื่อได้ยินผลงานชุดนี้ ผมว่าพวกเขาพูดถูก เพราะมันเป็นดนตรีที่แหวกแนว แปลกแยก และมหัศจรรย์พันลึกจริง ๆ ที่คนหนุ่มอายุ 19-20 ปีจะคิดทำผลงานเช่นนี้ออกมาได้อย่างงดงามและประสบความสำเร็จอย่างดียิ่ง แต่เมื่อกาลเวลาได้ผ่านไปราวสี่ทศวรรษ คงมีผลงานอื่นอีกหลายชุดที่แปลกแยกและ "บ้า" กว่า Tubular Bells แต่กระนั้นก็มิอาจปฏิเสธได้ว่านี่คือ "ตำนาน" ครับ

(http://www.vintageprog.com/stortubular.jpg)

ผมชอบวงอย่าง Third Ear band

แล้วก็วงในแนว RIO หลายวงอย่าง

Art Zoyd  ที่ 5 ชุดแรกน่าท้าทายความอดทนในการฟัง
Univers Zero ที่ชอบทุกชุด มันคือดนตรีคลาสสิคผสม rock ที่เน้นเครื่องดนตรีที่ใช้ในวงออร์เครสตร้า
Henry Cow วงร็อคที่เล่นแบบฝืนกฏ
Etron Fou Leloublan  พึ่งได้มา ฟังแล้วชอบมาก ฟังไม่ยาก แต่ชอบไอเดีย
Frank Zappa หลายชุดก็หลุดโลก

จริงๆแล้วในจำนวนวงไซคีเดลิกร็อคที่ผุดขึ้นมาเป็นดอกเห็ดในช่วงกลางถึงปลายยุค 60s ก็มีหลายวงเหมือนกันที่ชอบทดลองนั่นนี่นู่นหรือพยายามขยับขยายขอบเขตความเป็นไปได้ทางเสียงออกไปให้ได้มากที่สุด จนได้เป็นงานที่มีสุ้มเสียงผ่าเหล่าและมาก่อนกาลอย่างน่าเหลือเชื่อ ซึ่ง Cauldron (1967) ของ Fifty Foot Hose ก็คือหนึ่งในงานสุดมหัศจรรย์ที่นำเสนอการทดลองทางอีเลกทรอนิกส์ได้อย่างแปลกหูและล้ำลึก หากฟังดีๆจะพบว่ามันมีหัวเชื้อของดนตรีอินดัสเตรียลและอีเลกทรอนิกาอยู่ในนั้นด้วยซ้ำ! นอกจากนี้อิทธิพลของอวองต์การืดแจ๊ส เสียงกีตาร์แรงๆ (ถือว่าแรงน่าดูสำหรับยุคนั้น) หรือแม้กระทั่งน้อยส์ ก็ถูกนำมาคลุกเคล้าผสมผสานได้อย่างลงตัว คือถ้าเอามาฟังในยุคนี้มันคงไม่ถึงกับ weird อะไรมาก แต่สำหรับปี 1967 งานชุดนี้ต้องถือว่าไม่ธรรมดาจริงๆครับ

(https://rymimg.com/lk/o/l/ca1c7736dd1112e66f428d304394ec5f/2616566.jpg)

ไปเจอวงแนว avantgarde electronic ดูโอสองพี่น้องชาวเยอรมัน Seesselberg ผลงานชุด Synthetik 1 (1973) จึงเอามาฝาก ไม่ทราบว่าจะเป็นอย่างไรนะครับ แต่มีแผ่นเสียงรีอิชชู่ออกมาแล้ว คิดว่าคงน่าสนใจสำหรับคอเพลงอิเล็กทรอนิกส์ก้าวหน้า

(http://www.progarchives.com/progressive_rock_discography_covers/2831/cover_938132812007.jpg)

อันนี้เป็นผลงานที่น่าจะถือว่าหลุดโลกและล้ำหน้ามาก ๆ ของ Nik Raicevic ศิลปินผู้มีถิ่นฐานอยู่ที่ลอสแอนเจลิส อัลบั้มชื่อ Head (1970) ซึ่ง Nik Raicevic รับเหมาเล่น moog และซินธ์เพียงคนเดียว ไม่มีนักดนตรีคนอื่น ทั้งชุดมีอยู่สามเพลง และแต่ละเพลงมีชื่อเกี่ยวข้องกับยาเสพติด คือ Cannabis Sativa (17:30), Methedrine (6:00) และ Lysergic Acid Diethylamide (8:50) แต่คนที่เคยฟังผลงานชุดนี้เขาบอกว่าไม่มีลักษณะแบบเพลง "ยาเสพติด" (ไซคีเดลิก?) เลย เป็นเพลงแนวอิเล็กทรอนิกส์ที่ล้ำหน้าและอะวองการ์ด เมื่อคำนึงถึงปีที่ออก แต่ก็อย่าคาดหวังว่าจะเป็นแนวอย่าง Jean-Michel Jarre (ซึ่งก็ได้รับอิทธิพลจาก Tangerine Dream มาอีกต่อหนึ่ง) เพราะ Nik Raicevic เขาก็มีสไตล์เฉพาะตัว ผลงานชุดนี้อาจฟังแล้วชอบหรือไม่ก็เกลียดไปเลยก็ได้ ใครที่ชอบแนวหลอน ๆ แบบ space, trippy, cosmic kraut, drone อะไรทำนองนี้น่าจะไม่ผิดหวัง เห็นเขาว่าแผ่นเสียง (เก่า) ชักจะแพงแล้ว เอาไว้ถ้าเจอในราคาที่เหมาะสมก็คงจะเก็บล่ะครับ

(http://www.progarchives.com/progressive_rock_discography_band/4009.jpg)  (http://www.progarchives.com/progressive_rock_discography_covers/4009/cover_37571427112013_r.jpg)

ชุดนี้ใน rateyourmusic ผมกดคะแนนให้เกือบเต็ม สำหรับผมนี่คือ 1 ใน 5 อัลบั้มอีเลกทรอนิกส์ที่ยอดเยี่ยมที่สุดในยุค 70s อย่างแน่นอนครับ