ต่อไป »

[ปีศาจลายคราม]

ถ้าหมายถึงแผ่นเสียงแนว progressive rock แปลก ๆ หรือของพวกที่ไม่ใช่วงที่เป็นกระแสหลัก ผมไม่เคยเจอแผ่นพวกนี้ตามร้านแผ่นเสียงทั่วไปในบ้านเราเลยครับ

[ปีศาจลายคราม]

ผมเริ่มเล่นแผ่นเสียงในยุคที่แผ่นเสียงขาลงหรือดาวน์สุด ๆ คือต้นยุค 1990s หรือประมาณปี 2535 (1992) ซึ่งในขณะนั้นผมเริ่มเล่นเครื่องเสียงแบบแยกชิ้น (แอมป์ ซีดี ลำโพง เครื่องเล่นแผ่นเสียง ฯลฯ) ซีดีกำลังบูมหรือครองตลาดสุด ๆ ผมยอมรับว่ากำลังหลงใหลได้ปลื้มกับซีดี ซึ่งมีร้านค้าอยู่ทั่วบ้านทั่วเมือง ชนิดที่แผ่นเสียงต้องหลบ ขนาดผมเดินทั่วสะพานเหล็กยังแทบไม่ได้อะไรติดมือกลับบ้านเลย ในขณะที่ผมเล่นแผ่นเสียงก็เพียงเพื่อมีไว้เป็นแหล่งหรือ source หนึ่งในชุดเครื่องเสียงเท่านั้น

ใครละครับคิดว่าแผ่นเสียงจะกลับมาอีกครั้ง...

ประมาณช่วงปี 2538-2540 ช่วงที่เศรษฐกิจฟองสบู่พีคสุด ๆ จนกระทั่งแตกดังโพละ! กล่าวกันว่าในห้วงเวลานั้นมีแนวร่วมผู้ค้าเครื่องเสียงอยู่กลุ่มหนึ่งจำนวนไม่กี่คนที่พยายามฟื้นฟูการเล่นแผ่นเสียงขึ้นมาใหม่ในบ้านเราและก็จุดกระแสติดเสียด้วย ในขณะที่สหรัฐอเมริกา การเล่นแผ่นเสียงก็เริ่มกลับมาเป็นที่นิยมแล้วเช่นกัน จะเห็นได้จากการข้อมูล โฆษณาและการจัดอันดับเครื่องเสียงของนิตยสาร Stereophile และ The Absolute Sound (TAS) ซึ่งในช่วงนั้นมีเครื่องเล่นแผ่นเสียงและหัวเข็มผลิตออกมาจำหน่ายมากมายหลายยี่ห้อและหลายรุ่น ผมจำได้ว่ายุคนั้น เครื่องเล่นแผ่นเสียง VPI HW 19 Junior, Rega Planar 3 และ SOTA Comet เป็นเครื่องเล่นแผ่นเสียงที่คุ้มค่าสุด ๆ ในแง่ประสิทธิภาพต่อราคา และหัวเข็มที่คุ้มค่าในยุคนั้นต้อง Sumiko Blue Point และ Benz Micro พร้อมกับมีการกำเนิดของแผ่นเสียง audiophile หลาย label ด้วยกัน มีทั้งอัลบั้มที่ออกใหม่และอัลบั้มเก่าที่นำมา reissue และหลังจากนั้นมา แผ่นเสียงก็ยังคงได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องมาเรื่อย ๆ ชนิดที่เงียบและไม่หวือหวา ราวกับว่ามันต้องการเดินฝ่ากระแสดิจิทัลที่เชี่ยวกรากไปโดยลำพังและไม่แคร์ว่าใครจะสนใจหรืออยู่ข้างมันหรือไม่ ผ่านพ้นช่วงทศวรรษ 1990s ล่วงเข้ายุค millennium ปี 2000s, 2010s และจนในที่สุด ปี 2020 คือปีนี้ เครื่องเล่นแผ่นเสียงจำนวนมากหลากหลายยี่ห้อและหลายรุ่นยังคงถูกผลิตออกจำหน่ายในท้องตลาดและแผ่นเสียงจำนวนมากทั้งอัลบั้มเก่าและอัลบั้มเพลงใหม่รุ่นใหม่ยังคงมีการผลิตออกมาตอบสนองดีมานด์ของนักเล่นนักฟังแผ่นเสียงอย่างต่อเนื่องโดยไม่มีท่าทีว่าจะแผ่วลงเลย ในขณะที่ตลาดซีดีซบเซาลงอย่างเห็นได้ชัดในช่วงหลายปีที่ผ่านมาครับ

[ปีศาจลายคราม]

แผ่นเสียง LP อุบัติขึ้นครั้งแรกเมื่อใด เรามีคำตอบครับ

ข้อมูลจาก www.discmanufacturingservices.com

In 1948, thanks to CBS, we were introduced to the world's first LP (Long Play) record. Created by Peter Goldmark, this vinyl record had a capacity of around 21 minutes per side and was 12 inches wide, playing at a speed of 33 1/3 RPM.

The vinyl format is still widely hailed as the optimum in sound quality and listening pleasure, many challengers have come and gone but records have endured the test of time like no other.

ชอบข้อความในย่อหน้าที่ 2 จังเลยครับ 555

[ปีศาจลายคราม]

เมื่อวานฝนตกพรำและฟ้ามืดทั้งวัน ผมอยู่บ้านว่าง ๆ หยิบนิตยสารเครื่องเสียงฉบับเก่าของไทยฉบับหนึ่งขึ้นมาอ่าน ตรงดิ่งไปที่คอลัมน์เยี่ยมห้องฟังของ audiophile หรือนักเล่นเครื่องเสียงท่านหนึ่งซึ่งดูจากการแต่งตัว ข้อมูลประวัติส่วนตัวคร่าว ๆ และสภาพห้องฟังตลอดจนอุปกรณ์เครื่องเคราที่เขาใช้ โดยเฉพาะ turntable ซึ่งมีราคาสำหรับเวอร์ชั่นท็อปอยู่ที่ 140,000 เหรียญสหรัฐ แล้ว เขาเป็นคนร่ำรวยไม่ธรรมดาครับ ผมอ่านบทความเรื่องนี้ไปเรื่อย ๆ และมาสะกิดใจอยู่ช่วงหนึ่งซึ่งเขาแสดงความเห็นว่า ไม่ว่าแผ่นเสียง เทป ซีดี ทุกฟอร์แมทในอดีต เขาเคยเล่นมาหมดแล้ว เพิ่งกลับมาเล่นแผ่นเสียงใหม่ (ตามคำชวนของเพื่อน) อีกครั้ง แต่ไม่ชอบเสียงรบกวนจากแผ่นเสียง ในขณะที่เสียงของซีดีใสน่าฟังกว่า...

ก็เป็นอีกหนึ่งความเห็นของผู้เล่นเครื่องเสียง คือผมเคยได้ยินมาว่า ส่วนใหญ่ ถ้าเล่นซีดีแล้วและได้เล่นแผ่นเสียง จะติดใจแผ่นเสียงจนไม่อยากกลับไปเล่นซีดี เผลอ ๆ ขายซีดีทิ้งหมดเลย (ผมเองก็จัดอยู่ในประเภทนี้ แต่ไม่ถึงกับต้องขายซีดีทิ้งจนเกลี้ยง) แต่นี่ เคยเล่นเทป เล่นแผ่นเสียง ซีดี สารพัดฟอร์แมทมาแล้ว เพื่อนชวนให้กลับไปเล่นแผ่นเสียงใหม่ แต่ก็ยังติดใจเสียงของซีดีอยู่และรำคาญเสียงรบกวนของแผ่นเสียง

นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า... กับรูปแบบสื่ออย่างใดอย่างหนึ่งที่เราใช้ฟังดนตรี รสนิยมส่วนตัวในการฟังและทัศนคติที่มีต่อสื่อนั้นของแต่ละคนย่อมไม่เหมือนกัน และไม่มีอะไรในโลกนี้ที่สมบูรณร้อยเปอร์เซ็นต์ครับ

[TRON]

จนถึงตอนนี้ผมตัดไม่ลงทั้งซีดีหรือแผ่นเสียง ผมว่ามันมีข้อดีข้อด้อยต่างกันไป อยู่ที่อารมณ์ตอนนั้อยากฟังฟอร์แมทไหนมากกว่ากัน ทำให้ไม่เบื่อด้วยซ้ำ สามารถสลับไปมาได้ และแนวดนตรีบางแนวหรือบางอัลบั้ม ผมเลือกที่จะฟังแผ่นเสียงหรือไม่ก็ซีดีแยกกันชัดเจนไปเลย บางอัลบั้มอีกฟอร์แมทไมสามารถตอบสนองผมแบบที่อีกฟอร์แมทให้ได้

[ปีศาจลายคราม]

SS หรือ Still Sealed หมายความว่า แผ่นเสียงยังไม่ถูกแกะซีล ยังมีแผ่นพลาสติกบาง ๆ หรือ shrink wrap หุ้มปกนอกอยู่ ไม่ทราบใครชอบแผ่นเสียงแบบนี้บ้างครับ? แต่ผมรู้สึกคลางแคลงใจกับแผ่นเสียงยุค 1970s และ 1980s ที่หลงเล็ดรอดมาถึงยุคนี้และถูกแผ่นพลาสติกบีบอัดมาตลอดเวลา 40-50 ปี ไม่เคยถูกแกะออกมาให้หายใจหายคอเลย เกรงว่าถ้าซื้อมาแล้ว แกะออกฟัง พอวางบนแป้นหมุนปั๊บก็แกว่งเป็นข้าวเกรียบว่าวเพราะแผ่นบิดงอ แบบนี้ไม่สวยแน่และผมก็ไม่กล้าเสี่ยง ขอแค่แผ่นที่แกะซีลแล้ว และตัวแผ่นเสียงอยู่ในสภาพดีก็พอแล้วครับ

[ปีศาจลายคราม]

ยุคนี้นักเล่นเครื่องเสียงและเหล่า audiophiles ต่างพากันเล่นเทป reel-to-reel กันมากมาย ผมยอมรับครับว่าเทป reel-to-reel ให้คุณภาพเสียงเหนือกว่าเครื่องเล่นแผ่นเสียง ถ้าได้เครื่องเล่นเทปคุณภาพระดับ professional ที่ maintenance มาอย่างดี และเทปที่อัดมาคุณภาพระดับ studio (ราคาม้วนละเป็นหมื่น) เทียบกัน อัลบั้มต่ออัลบั้ม เทปกินขาดแผ่นเสียงครับ แต่ทว่า... ในทางปฏิบัติ financially practical แผ่นเสียงยังสะดวกกว่า ซอฟต์แวร์ต้นทุนต่ำกว่าครับ

เครดิตภาพ https://audio-heritage.jp

[ปีศาจลายคราม]

คำถามใน Google

เทป reel-to-reel เสียงดีกว่าแผ่นเสียงหรือไม่?

คำตอบ

Still, a few analog-loving audiophiles knew that reel-to-reel had inherent advantages over the once-again-hot vinyl record. ... The inner grooves of records don't sound as good as the outer grooves, but tape is consistent from beginning to end. And tapes don't suffer from ticks and pops.”Oct 3, 2017

แม้กระนั้น ออดิโอไฟล์ผู้รักเสียงอนาล็อกจำนวนหนึ่งทราบว่าเทป reel-to-reel มีข้อได้เปรียบในตัวของมันเองเหนือแผ่นเสียงที่กลับมาฮ็อตอีกครั้ง แผ่นเสียงร่องที่อยู่ด้านในเสียงไม่ดีเท่าร่องที่อยู่ด้านนอก แต่เทปมีเสียงเสมอต้นเสมอปลายตั้งแต่ต้นจนจบ และเทปไม่มีเสียงปุปะหรือกรอบแกรบ (ticks and pop) (3 ตุลาคม 2560)

[ปีศาจลายคราม]

อัลบั้ม Breaking Silence ของ Janis Ian ที่เหล่า audiophiles รู้จักกันดี และเป็นแผ่นเสียงสามัญประจำบ้านของ audiophiles ส่วนใหญ่ เดิมออกเป็นแผ่น 180 กรัม โดย Analogue Productions ต่อมามีออกมาอีกเป็นแผ่น 200 กรัม สปีด 33 1/3 และแผ่นคู่ สปีด 45 rpm นอกจากนี้ AP ยังออกอัลบั้มชุดนี้ในรูป Ultra Tape ซึ่งเป็นเทป reel-to-reel สปีด 15 ips (inch per second) สนนราคา 450 เหรียญสหรัฐ ตอนนี้ 2 พ.ย. 2563 ยังมีของอยู่ในสต็อก

https://store.acousticsounds.com/d/118818/Janis_Ian-Breaking_Silence-Reel_to_Reel

ผมเคยบอกแล้วใช่ไหมครับว่าอัลบั้มที่ออกเป็นเทป reel-to-reel นั้นราคาม้วน (ชุด) ละเป็นหมื่นกว่าบาท (สองหมื่นกว่าก็ยังมี) ใครที่ต้องการสิ่งอันเป็นที่สุดและไม่อั้นเรื่องงบประมาณ ก็จัดไปครับ... เงินของท่าน ผมไม่เกี่ยว 555

[ปีศาจลายคราม]

หงุดหงิดใจทุกครั้งเวลาที่ซองในพลาสติกที่มีก้นซองโค้งกลมสำหรับใส่แผ่นเสียงญี่ปุ่นหมดลง ซองในเหล่านี้ถ้าเป็นของแท้ Made in Japan มักจะมีคุณภาพดี สามารถป้องกันไฟฟ้าสถิต กันรอยขีดข่วน และกันรอยที่อาจจะเกิดจากซองในที่เป็นกระดาษได้ และซองในสไตล์ญี่ปุ่นเหล่านี้ปัจจุบันราคาไม่ใช่ถูก ๆ เลย ซื้อทีละ 100 ซอง รวมค่าส่งเข้าไปก็ราคาเป็นพัน แต่มันมีประโยชน์อย่างที่เรียนไปแล้ว และยิ่งถ้ามีแผ่นเสียงทำที่อื่นที่ไม่ใช่ประเทศญี่ปุ่นก็ยิ่งจำเป็นใหญ่เลย เพราะซองในดั้งเดิมของแผ่นเสียงเหล่านี้ทำด้วยกระดาษ ซึ่งบางทีก็เป็นกระดาษหยาบ เอานิ้วลองลูบดูก็รู้ ผมเป็นห่วงเวลาต้องดึงแผ่นเสียงออกจากซองกระดาษเหล่านี้ อาจจะก่อให้เกิดรอยขนแมวได้ หรือไม่ก็กระดาษที่หุ้มห่อแผ่นไวนิลอยู่เป็นเวลานาน เมื่อเจออุณหภูมิความร้อนหรือความชื้น ก็อาจทำปฏิกิริยากับผิวไวนิล ทิ้งคราบกระดาษขุ่น ๆ ไว้บนผิวแผ่นและเป็นคราบทีลบไม่ออกด้วย แม้จะไม่ส่งผลอะไรต่อคุณภาพเสียง แต่แผ่นไม่สวย ผมไม่ชอบครับ!!! วิธีที่จะจัดการกับปัญหาข้อนี้คือ หาซองพลาสติกที่ว่านี้มาใส่แผ่นเสียง ก่อนจะสอดเก็บเข้าในซองกระดาษของเดิม ถ้าสอดเข้าไม่ได้ก็ให้สอดไว้ใน jacket อยู่นอกซองกระดาษนั่นแหละ จะช่วยรักษาแผ่นเสียงที่รักของเราได้เยอะเลยครับ

[ปีศาจลายคราม]

ถ้ารักที่จะเล่นจะเก็บแผ่นเสียงละก็ ต้องลงทุนป้องกันทั้งภายนอกและภายใน และแน่นอนว่าการลงทุนย่อมต้องมีต้นทุน ในกระทู้อันก่อน ผมพูดเรื่องซองในที่ช่วยถนอมรักษาแผ่นเสียงไปแล้ว คราวนี้มาถึงเรื่องซองนอกบ้าง โดยความเห็นส่วนตัว หลังจากที่เคยเห็นซองนอกพลาสติกใสมาหลายรูปแบบ ผมว่าแบบที่ดีที่สุดน่าจะเป็นของญี่ปุ่นที่มีฝาปิดด้านบนและมีแถบกาว และคงไม่ต้องบรรยายมาก เพราะคนที่สะสมแผ่นญี่ปุ่นจะทราบดีว่าซองมีลักษณะอย่างไร และเอาให้ดีที่สุดต้องเป็นซองแท้ที่ Made in Japan ด้วย เพราะปัจจุบันมีหลายประเทศ เช่น จีน รัสเซีย ที่ทำซองลักษณะนี้เลียนแบบประเทศญี่ปุ่น แต่คุณภาพสู้ของประเทศต้นตำรับไม่ได้ ของแท้ของเลียนแบบมันผิดกันครับ ความรู้สึกในการใช้งานก็แตกต่างกันด้วย เพราะซองนอกของแท้นี่เป็นพลาสติกสวยใส ฝาบนปิดลงได้ระดับพอดีกับแถบกาว พอรีดนิ้วเพื่อปิดซองจะรับรู้ถึงความแน่นหนาพอดิบพอดี แต่ของดีต้องแลกมาด้วยราคาที่ค่อนข้างสูงพอสมควร เมื่อหลายปีก่อนผมสั่งซื้อซองแบบนี้จากญี่ปุ่นรวมค่าส่งทีละ 100 ซอง ราคาไม่ค่อยแพง แต่พอเดี๋ยวนี้ไปดูอีกที... โอ้โฮ ราคาสูงขึ้นค่อนข้างมาก แถมผู้ขายบางคนบวกค่าส่งซึ่งมีราคาเท่ากับสินค้า เช่น ถ้าสินค้าราคา 20 เหรียญ ค่าส่งก็จะ 20 เหรียญ ทำให้ต้องหาดูหลาย ๆ เจ้าก่อนจะติดต่อซื้อครับ

[ปีศาจลายคราม]

กระแสการกลับมาของแผ่นไวนิลแรงแบบฉุดไม่อยู่ ถึงขั้นศิลปิน วงดนตรีและวงอินดี้รุ่นใหม่ของไทยยังต้องปั๊มแผ่นเสียงอัลบั้มของตนเองออกจำหน่าย โดยผลิตจำนวนไม่มากเป็น limited edition จำนวน 300-500 copies ซึ่งก็เป็นสิ่งที่เหมาะแก่การสะสมสำหรับสาวกและแฟนคลับของศิลปินหรือวงนั้น ๆ เผลอ ๆ ในอนาคตอัลบั้มเหล่านี้ในรูปแผ่นไวนิลอาจมีราคาค่างวดถีบตัวเป็นหลักหมื่นหรือหลายหมื่นก็ได้ ใครจะไปรู้ครับ

[TRON]

ขอเชิญสมาชิก Thai Prog บางท่านที่หันมาเล่นแผ่นเสียงช่วยเข้ามาเล่าประสบการณ์และความประทับใจในการเล่นแผ่นเสียงหน่อยครับ

---> ดีใจที่ได้กลับมาเล่นแผ่นเสียงอีกครั้ง หลังจากได้ฟังแผ่นเสียงของที่บ้านสมัยเด็กๆ และพบว่าเสียงจากแผ่นเสียงโดยเฉพาะแผ่นเสียงรุ่นเก่าที่ใช้อนาล๊อกมาสเตอร์แท้ (ไม่ใช้พวกที่ใช้ดิจิตอลมาสเตอร์แต่เอามาแปลงทำแผ่นเสียงแบบยุคนี้) ให้เสียงที่อุ่นคลาสสิค เหล่าเพลงยุคเก่าฟังจากแผ่นเสียงได้อรรถรสแบบดั้งเดิมแท้ๆที่ศิลปินต้องการถ่ายทอด ตอนนี้เลยเทขายซีดีออกไปเยอะมาก และสนุกกับการตามเก็บแผ่นเสียงเก่าๆราคาย่อมเยาว์แต่ให้ฟีลที่ดีในการฟังมากมายครับ หลายๆอัลบั้มที่เคยฟังซีดีแล้วเฉยๆ แต่พอฟังจากแผ่นเสียงกลับมีเสน่ห์ขึ้นมากมาย ยิ่งได้จับได้ดูปกไปด้วยนี่มันเป็นความรู้สึกที่หาจากฟอร์แมทอื่นไม่ได้อีกแล้ว

[ปีศาจลายคราม]

วันหนึ่ง เมื่อไม่นานมานี้ เพื่อนร่วมงานรุ่นน้องคนหนึ่งที่ออฟฟิศผม (อันที่จริง ถ้านับตามอายุก็รุ่นลูกของผมละครับ 555 แต่ผมไม่มีลูกนะ) มาถามผมว่าผมเล่นแผ่นเสียงด้วยหรือ เพราะเธอ (ซึ่งเป็นผู้หญิง) สนใจจะเล่นแผ่นเสียงดูบ้าง ผมก็บอกว่า เอาซี... ช่วงนี้แผ่นเสียงกำลังฮิตกำลังบูม เริ่มต้นด้วยเครื่องเล่นแผ่นเสียงใช้แล้วระบบ direct drive ตามร้านขายเครื่องมือสองไปก่อนก็ได้ หรือมียี่ห้อไหนอยู่ในใจก็ว่ากันไปตามงบที่มีอยู่ก็แล้วกัน มีปัญหาอยากจะสอบถามอะไรก็มาคุยกันได้...

ในใจก็คิดว่า ดีจัง... มีเด็กรุ่นใหม่อยากจะเล่นแผ่นเสียงขึ้นมาอีกคน ก็ขอให้เล่นจริงจังหน่อยนะครับ 555

[ปีศาจลายคราม]

Japanese Vinyl, Is It Better? แผ่นเสียงญี่ปุ่นดีกว่าจริงหรือ?

ดูและฟังคลิปนี้ใน youtube แล้วไตร่ตรองโดยใช้วิจารณญาณของท่านเองนะครับ 555

https://www.youtube.com/watch?v=DH2O1seXzLk