ต่อไป »

[ปีศาจลายคราม]

ไม่ว่าใครจะพูดอย่างไร ในความเห็นและความเชื่อส่วนตัวของผม แผ่นดำไวนิล เหมือนลูกบอลกลม ๆ ซึ่ง "ทุกอย่างย่อมเป็นไปได้"

เรามักเชื่อกันว่าแผ่นเสียงที่ผลิตในประเทศของศิลปินต้นสังกัดและเป็นแผ่น first press เสียงจะต้องดีที่สุด หรือมิฉะนั้นก็ดีกว่าแผ่นที่ปั๊มออกมารุ่นหลัง ๆ หรือปั๊มในประเทศอื่นที่ไม่ใช่ประเทศของศิลปินที่ออกแผ่นเสียงชุดนั้น

เราคิดว่าแผ่นเสียงญี่ปุ่นดีแต่เฉพาะในเรื่อง packaging และเนื้อแผ่นไวนิลบริสุทธิ์ให้พื้นเสียงที่เงียบสงัด แต่ในแง่คุณภาพเสียงยังเป็นที่กังขา เพราะแผ่นญี่ปุ่นมักถูกกล่าวหาว่า ทำมาสเตอร์ชนิดที่ยก EQ กันเกินพอดีจนเพี้ยน เสียงแหลมโด่งปรี๊ด เสียงทุ้มต่ำเกิน สรุปว่าไม่ได้มาตรฐานคุณภาพเสียงตามมาสเตอร์เทปเดิม...

ฯลฯ

แต่บางทีผมลองทำการบ้านดู สำหรับอัลบั้มบางชุด เปิดกัดกันระหว่างแผ่นเสียงเยอรมัน original กับแผ่นญี่ปุ่น ยกตัวอย่าง อัลบั้ม Tangram ของ Tangerine Dream วง progressive electronic rock เยอรมัน ปรากฏว่าแผ่นเยอรมันซึ่งคุณภาพเสียงควรจะดีที่สุดแต่กลับด้อยกว่าแผ่นญี่ปุ่น ซึ่งให้เสียงที่เปิดโปร่ง สดใส เป็นประกายระยับระยับ และเสียงรบกวน หรือ noise floor ก็ต่ำมาก แทบจะเรียกว่าเงียบสนิทเลยก็ว่าได้ สรุปว่าอัลบั้มชุดนี้ผมให้คะแนนแผ่นญี่ปุ่นมากกว่าแผ่นเยอรมัน และนี่แค่ยกมาตัวอย่างเดียวนะครับ อัลบั้มอื่น ๆ ทำนองเดียวกันนี้ที่แผ่นญี่ปุ่นทำได้ดีกว่าแผ่น original มีมากมาย แต่ก็ต้องดูเป็นอัลบั้มไป เพราะไม่ใช่ทุกอัลบั้มที่แผ่นเสียงญี่ปุ่นจะมีคุณภาพเสียงดีกว่าแผ่นที่ผลิตจากประเทศต้นสังกัดครับ

[ปีศาจลายคราม]

ไม่ว่าจะมีคนพูดถึงแผ่นเสียงญี่ปุ่น Japanese pressed vinyl ว่าอย่างไร ไม่ว่าจะเป็นในทางบวกหรือทางลบก็ตาม แต่จากประสบการณ์ในการซื้อหา ประมูล และสะสมแผ่นเสียงญี่ปุ่น (แม้จะไม่มากนัก) ผมพอจะบอกได้ว่า

- "แผ่นเสียงญี่ปุ่นไม่เคยมีราคาถูก" ถึงแม้แผ่นญี่ปุ่นบางแผ่นหรือหลายแผ่นราคาอาจไม่แพงนัก แต่ราคาของมันไม่เคยถูก เมื่อเทียบกับแผ่นที่ผลิตจากประเทศอื่นด้วยกัน ถ้าท่านไม่ได้ไปถึงต้นตอแท้จริงของแผ่นเสียงนั้น เช่น ขอซื้อต่อโดยตรงจากเจ้าของแผ่นเสียง แต่ไปถึงแค่ร้านขายแผ่นเสียงทั่วไปในท้องตลาด ไม่ว่าจะเป็นร้านจริงหรือร้านขายออนไลน์ก็ตาม จงระลึกไว้เสมอว่า "แผ่นเสียงญี่ปุ่นราคาไม่เคยถูก" เพราะโดยมากมักจะถูกวางตัวให้มีราคาสูงกว่าแผ่นที่ผลิตจากประเทศอื่น ๆ รวมทั้งอเมริกา (ทั้งนี้ แล้วแต่ title ความสำคัญ ความหายาก ฯลฯ ของอัลบั้มชุดนั้น ๆ ด้วย) โดยอาจจะแพงกว่าเล็กน้อยหรือแพงกว่ามาก แผ่นเสียงญี่ปุ่นบางแผ่น ขายแบบไม่มี obi คือมีแต่แผ่นเสียงกับปก jacket ยังว่าแพง ยิ่งถ้ามี obi, insert โปสเตอร์ ตลอดจนอุปกรณ์อื่น ๆ หรือที่เรียกกันว่า "ของเล่น" ที่พ่วงมากับแผ่นเสียงชุดนั้นอยู่ครบถ้วนในสภาพสมบูรณ์ด้วยแล้ว คิดดูเอาเองแล้วกันครับว่าราคาจะยิ่งแพงมากขึ้นแค่ไหน

- แนวโน้มและพฤติการณ์นักเล่นและนักสะสมแผ่นเสียงจำนวนไม่น้อยทั่วโลกยังต้องการและแสวงหาแผ่นเสียงญี่ปุ่นกันอยู่ หลายคนไม่คำนึงว่าเสียงของมันจะดีหรือด้อยกว่าแผ่น original หรือแผ่นที่มาจากประเทศคู่แข่งอื่น ๆ อัลบั้มต่ออัลบั้ม ไทเทิลต่อไทเทิล ขอให้เป็นแผ่นเสียงญี่ปุ่นเป็นพอ -- ฉันเอาทั้งนั้น -- พวกอเมริกันนี่แหละตัวดี ปากวิจารณ์แผ่นเสียงญี่ปุ่นว่าไม่ดีอย่างโน้นอย่างนี้ แต่ที่จริงพวกมันนี่แหละที่เป็นพวกเสาะหา ซื้อเก็บ และแม้กระทั่งเก็งกำไรจากแผ่นญี่ปุ่น ผมเคยยืนซื้อแผ่นเสียงอยู่ในร้านแห่งหนึ่งใจกลางกรุงเทพเมื่อหลายปีมาแล้ว มีลูกค้าคนหนึ่งมาเดินด้อม ๆ มอง ๆ ในร้าน ถามหาแผ่นเสียงญี่ปุ่น เมื่อเห็นว่าไม่มีอะไรน่าสนใจมากนัก เขาก็เดินออกไป ไม่ใช่แต่คนนี้คนเดียว หลายคนผมก็เคยเจอเคยเห็นมาแล้ว ที่เป็นพวกนักนิยมแผ่นณี่ปุ่น เฉกเช่นที่นิยมหนังเอวีจากแดนอาทิตย์อุทัย อ้าว... แล้วมันเกี่ยวกันยังไงหว่า (ฮา)

- สำหรับคอเพลง progressive rock มีแผ่นเสียงญี่ปุ่นให้เล่นอย่างกว้างขวางมาก ยิ่งพวกศิลปินและวงมาตรฐานหรือพี่เบิ้มในวงการด้วยแล้ว แผ่นญี่ปุ่นมีหมด อัลบั้มของวงไม่ดัง วงลำดับรอง ฯลฯ แต่เป็นของดีและหายาก ส่วนใหญ่จะมีแผ่นญี่ปุ่นให้ได้เห็นกัน บางแผ่นออกแบบ obi ได้สวยงามมากอีกด้วย แต่ราคาไม่เคยถูก (และไม่ถูกก็เพราะมี obi นี่แหละ) ถึงกระนั้น ราคาของมันก็ถือว่ายังถูกกว่าและสามารถเอื้อมถึงได้มากกว่าแผ่น original ของประเทศดั้งเดิมของศิลปินนั้น ๆ เสียอีก เช่น อัลบั้ม Italian progressive rock หรือ European rock ที่หายากหลายชุด ญี่ปุ่นมีทำออกมาขาย และจะว่าไปแล้ว หลายชุดทำได้ดีกว่าแผ่น original เสียอีก ทั้งในแง่คุณภาพการผลิตและ packaging ครับ

- ผมเคยเห็นพวก bidder ในอีเบย์ใส่ราคาประมูลกันอย่างแพงหรือสูงบ้าเลือด ทั้ง ๆ ที่แผ่นเสียงญี่ปุ่นแผ่นนั้นไม่น่าจะเป็นแผ่นหายากและไม่ควรจะมีราคาสูงหรือแพงปานนั้น (หรืออาจจะเป็นแผ่นหายากสำหรับ bidder คนนั้น หรือเขาอาจจะต้องการแผ่นนั้น ๆ อย่างมากมายก็ได้) ในขณะที่ราคาแผ่นเสียงที่ผลิตจากที่อื่นที่เป็นอัลบั้มเดียวกัน เป็นราคาที่ไม่โหดเลย

นอกจากที่สาธยายมาข้างต้น ผมเชื่อว่ายังมีอยู่อีกหลายประเด็นที่เป็น "เสน่ห์" หรือข้อชวนพิศวงว่า เหตุใด... แผ่นญี่ปุ่นจึงไม่เคยมีราคาถูกเมื่อเทียบกับแผ่นที่ผลิตจากประเทศอื่น ซึ่งโดยความเห็นส่วนตัวก็เป็นเสน่ห์และเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่ทำให้แผ่นเสียงญี่ปุ่นแตกต่างจากแผ่นเสียงที่ผลิตจากที่อื่น และจะว่าไปแล้ว ผมก็เป็นแฟน Japanese pressed vinyl คนหนึ่งเชียวนะครับ 555

[ปีศาจลายคราม]

ผมรู้สึกดีทุกครั้งที่หยิบแผ่นเสียงญี่ปุ่นออกมาเปิดฟัง ดึงแผ่นไวนิลออกมาจากซองในของ jacket บรรจงเอาแผ่นเสียงไปวางบนแป้นหมุนของเครื่องเล่นแผ่นเสียง แล้วยกโทนอาร์มเพื่อจรดปลายเข็มลงเริ่มเล่นร่องแรกหรือเพลงแรกของแผ่น... ผมนั่งฟังเพลง พลางหยิบหน้าปกมาดู และมองดู obi แม้จะอ่านภาษาญี่ปุ่นไม่ออกก็ตาม ความรู้สึกที่ได้จากการสัมผัสปกที่ทำด้วยกระดาษแข็งพิเศษกว่าปกของแผ่นเสียงจากประเทศอื่น ๆ นั้นช่างเป็นความรู้สึกที่พิเศษจริง ๆ เพราะมันมี value หรือคุณค่าแห่งความภาคภูมิใจที่ได้ครอบครองแผ่นเสียงชุดนั้นแฝงเร้นอยู่ ผมไม่ทราบมีใครคิดเหมือนผมบ้างหรือเปล่า แต่ผมคิดอย่างนี้จริง ๆ และด้วยคำว่า "คุณค่า" หรือ value ที่พิเศษเฉพาะไม่เหมือนแผ่นเสียงเวอร์ชั่นอื่นใดในโลกนี้กระมังที่ทำให้แผ่นญี่ปุ่นนั้นมีราคาแพงกว่าแผ่นทั่วไปที่ผลิตจากประเทศอื่น ๆ เมื่อเทียบกันอัลบั้มต่ออัลบั้ม พ่อค้าแผ่นเสียงในบ้านเรารู้ดีถึงคุณค่าข้อนี้ จึงกำหนดให้แผ่นเสียงญี่ปุ่นมีราคาสูงกว่าแผ่นที่ผลิตจากประเทศอื่น ตัวอย่างเช่น ท่านอาจจะซื้อแผ่นเสียง first press อัลบั้มชุด Tubular Bells ของ Mike Oldfield ซึ่งทำในอังกฤษหรืออเมริกาและมีสภาพดีได้ในราคา 500-700 บาท แต่ถ้าเป็นแผ่นญี่ปุ่น ท่านจะต้องจ่ายเพิ่มอีก 300 บาทหรือมากกว่า โดยจ่ายในราคา 900 ถึงหนึ่งพันกว่าบาท เพื่อให้ได้อัลบั้มชุดนี้มาครอบครอง ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติที่นักสะสมทั่วไปควรจะยอมจ่าย กฎข้อนี้โดยทั่วไปสามารถใช้ได้กับแผ่นเสียงญี่ปุ่นเพลงร็อคและ progressive rock อื่น ๆ ที่เป็นอัลบั้มหัวแถว ไม่ใช่อัลบั้มปลายแถวหรืออีเหละเขะขะอีกด้วย ถ้าเป็นเพลงดี เป็นเพลงที่คนนิยมเล่นกัน สะสมกัน แผ่นเสียงอยู่ในสภาพดี และมี obi ครบ ผมรับรองได้เลยว่า แผ่นเสียงชุดนั้นราคาไม่เคยถูกและจะมีราคาแพงกว่าแผ่นที่ผลิตจากประเทศอื่นครับ

[eric camen]

แผ่นญี่ปุ่นถ้าไม่มี Obi ผมจะขอผ่านไปก่อนครับ จะว่าไปแล้วแผ่นญี่ปุ่นบางอัลบั้มก็ออกวางจำหน่ายช้ากว่าแผ่น US, UK แต่ก็ยังเป็นที่ต้องการของนักสะสม พูดถึง Obi แล้วอยากทราบจริงๆ ว่าใครเป็นคนคิดครับ แม้ว่า Obiจะบดบังปกแผ่นเสียง แต่ก็กลายเป็นจุดเด่นไปเสียอีกครับ

[ปีศาจลายคราม]

ผมเคยได้แผ่นเสียงญี่ปุ่นไม่มี obi มาจากร้านขายแผ่นเสียงแห่งหนึ่งในบ้านเรา ราคาถูกมาก 200-300 บาท สภาพดีด้วย เพียงแต่ไม่มี obi เท่านั้น เป็นเพลงเอาไว้ฟังเล่น ๆ แบบไม่ต้องคิดอะไรมาก เพราะยังไงคุณภาพเสียงของมันก็ยังดีกว่าแผ่นที่ผลิตจากอีกหลายแห่งหลายที่ แผ่นเสียงถ้าไม่มี obi ราคาจะตกลงไปมาก obi จึงเป็นตัวกำหนดคุณค่าและราคาของแผ่นเสียง ถ้าอยากขายต่อได้ราคาดี ต้องรักษา obi ไว้ อย่าให้หายเลยทีเดียวเชียวครับ

น่าเสียดายร้าน B2S เซ็นทรัลชิดลม ที่นี่เคยมีแผ่นเสียงมาวางขาย ทั้งแผ่นใหม่และแผ่นเก่า แต่ผมไปช้าไปหน่อย เพราะไปซื้อได้ 2-3 ครั้งก็เลิกขายแผ่นเสียงแล้ว ผมเคยไปค้นลังแผ่นเสียงเก่าซึ่งมีอยู่ 2-3 ลังที่นั่น ได้แผ่นเสียงทำในอเมริกาและญี่ปุ่นสภาพดีมาจำนวนหนึ่งในราคาพอสมควร อยากชมว่าเขาคัดแผ่นมาดี โดยเฉพาะแผ่นญี่ปุ่นนี่ obi ครบ สภาพดีทั้งนอกและใน จำได้ว่าเคยได้แผ่น California Jam 2 มา สภาพดีมาก และราคาก็ไม่แพงเกินไปด้วย อีกแผ่นหนึ่งคือ Tubular Bells (first press) ของ Mike Oldfield ซึ่งสภาพกริ๊บเลยทีเดียว และยังไปได้แผ่น Tubular Bells ชุดเดียวกันนี้อีกแผ่นในเวลาไล่เลี่ยกันที่ร้านแผ่นเสียงอีกร้านหนึ่ง... มันส์จริง ๆ ครับ เรื่องเสียตังค์ 555

[ปีศาจลายคราม]

ผมสะสมแผ่นเสียงอัลบั้มหัว ๆ ซ้ำกันไว้มาก ใครจะว่าอย่างไรก็ช่าง หวังว่าสิ่งที่ทำคงไม่เสียหลาย เพราะอีกไม่กี่ปีต่อจากนี้ ถ้าผมเกษียณอายุงานแล้ว อยู่บ้านเฉย ๆ ไม่มีอะไรทำ ผมจะลองเอาแผ่นเสียงออกขายหรือประมูลออนไลน์แก้เบื่อ ท่าทางคงจะไม่เลว แต่พอถึงตอนนั้นไม่รู้จะยังมีคนเล่นแผ่นเสียงอยู่รึเปล่านะครับ 555

[ปีศาจลายคราม]

แผ่นญี่ปุ่นถ้าไม่มี Obi ผมจะขอผ่านไปก่อนครับ จะว่าไปแล้วแผ่นญี่ปุ่นบางอัลบั้มก็ออกวางจำหน่ายช้ากว่าแผ่น US, UK แต่ก็ยังเป็นที่ต้องการของนักสะสม พูดถึง Obi แล้วอยากทราบจริงๆ ว่าใครเป็นคนคิดครับ แม้ว่า Obiจะบดบังปกแผ่นเสียง แต่ก็กลายเป็นจุดเด่นไปเสียอีกครับ

---> อยากรู้เหมือนกันครับว่าใครหรือห้างร้านบริษัทใดที่คิดเอาแถบ obi มาคาดแผ่นเสียงเป็นเจ้าแรก... ผมว่าคนซื้อแผ่นเสียงชาวญี่ปุ่นสมัยก่อน จะด้วยความไม่รู้หรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์หรือเพราะเห็นว่า obi บดบังรายละเอียดส่วนหนึ่งของปก jacket แผ่นเสียง หรือด้วยเหตุผลอื่นก็ตาม ได้ถอด obi ออกไป ซึ่งนั่นทำให้มูลค่าแผ่นเสียงแผ่นนั้นตกฮวบฮาบลงไปมาก หากถูกนำไปขายต่อ ผมดีใจอยู่อย่างหนึ่งคือ ตั้งแต่เริ่มรู้จักแผ่นเสียงญี่ปุ่นที่มี obi เป็นครั้งแรก ผมไม่เคยคิดจะถอด obi ออกเลย เพราะผมเห็นว่า obi คือส่วนหนึ่ง และอาจเป็นส่วนสำคัญ ที่ทำให้แผ่นเสียงชุดนั้น "สมบูรณ์แบบที่สุด" และอันที่จริงหากจะซื้อแผ่นเสียงญี่ปุ่นอัลบั้มใดอัลบั้มหนึ่ง คนซื้อจะต้องรู้ว่าแผ่นชุดนั้นมี obi หน้าตาเป็นอย่างไร เพราะอัลบั้มนั้นอาจมีหลาย edition หรือหลาย pressing ซึ่งผลิตออกมาต่างเวลาต่างวาระกัน นอกจากนี้ควรจะต้องรู้ว่ามีแผ่น insert อยู่ข้างใน และมีของแถมอะไรบ้าง เช่น ซองใน inner sleeve, โปสเตอร์ ฯลฯ และให้เช็คดูว่าของพวกนี้ยังอยู่ครบหรือไม่ ฯลฯ ถ้าขาดองค์ประกอบอย่างใดอย่างหนึ่งไป แผ่นเสียงชุดนั้นควรจะราคาตกทันที แต่บางทีผมเห็นร้านแผ่นเสียงบางร้านในบ้านเรานำแผ่นเสียงที่องค์ประกอบไม่ครบอย่างที่ว่านี้มาตั้งขายในราคาแพง (เพราะความที่ว่าเป็นแผ่นญี่ปุ่น) แต่ insert ซองใน หรือโปสเตอร์ที่ควรจะมีแถมมาได้หายไป (โดยเทียบกับแผ่นที่ผมมีอยู่ที่บ้าน) ซึ่งในเรื่องนี้คนขายไม่ควรจะเอาเปรียบลูกค้าโดยการกระทำเช่นนี้ และลูกค้าหรือผู้ซื้อหากจะได้ของดีของครบที่สุดก็ควรจะมีความรู้หรือทำการบ้านมาก่อนสำหรับแผ่นที่จะซื้อแผ่นนั้น เมื่อเล่ามาถึงตอนนี้ หากจะซื้อแผ่นเสียงญี่ปุ่นสักแผ่น บางทีก็ยากอยู่ เพราะคนซื้ออาจจะซีเรียสว่าเป็น edition ไหน เป็น first press หรือไม่ มี obi แท้หรือ obi ปลอมกันแน่ และมีของแถมพวก insert, poster etc. ข้างในครบไหม ซึ่งบางครั้งถ้าคนซื้อซีเรียสในเรื่องพวกนี้ก็ชวนให้ปวดหัวอยู่นะครับ 555

[ปีศาจลายคราม]

ในกระทู้ก่อน ผมได้พูดถึง "obi ปลอม" เอาไว้ บางคนอาจสงสัยว่ามันคืออะไร คำตอบคือ เป็น obi ที่จำลองมาจาก obi ของจริงนั่นเอง ซึ่งโดยทั่วไปก็จะใช้วิธีการนำเอา obi ของแท้มาถ่ายเอกสารสีแล้วตัดแต่งกระดาษที่ถ่ายเอกสารนั้นให้เป็นรูป obi ทากาวตรงรอยเชื่อมต่อ จากนั้นจึงนำไปสวมแผ่นเสียงที่ไม่มี obi ถ้าใช้ฝีมือทำกันอย่างเรียบร้อย เนียน ๆ แล้วล่ะก็ มองจากระยะไกลจะดูเหมือนของจริงมาก จนกว่าจะได้สัมผัสด้วยมือว่าเป็นกระดาษถ่ายเอกสารจึงจะรู้ว่าเป็น obi ปลอมหรือทำจำลองขึ้นมา คนขายแผ่นเสียงญี่ปุ่นบางคนขายแผ่นเสียงมี obi ปลอม แต่เขาก็บอกตรง ๆ ว่าแผ่นเสียงที่ขายนั้นมี obi ที่ทำเลียนของจริงครับ

[ปีศาจลายคราม]

อย่างหนึ่งที่ผมชอบเกี่ยวกับแผ่นเสียงญี่ปุ่นคือ เนื้อแผ่นเสียงที่เงาดำวาววับและเรียบเนียนมาก ไม่มีฟองอากาศใด ๆ ปูดขึ้นมาให้เห็นเหมือนสิวหรือผดผื่นบนผิวหนังมนุษย์เลย ผิดกับแผ่นอเมริกาหลายแผ่นที่ผมมีอยู่ ซึ่งมีลักษณะเหมือนรอยปูดขึ้นมาบนผิวแผ่นเสียง บางคนเขาเรียกลักษณะเช่นนี้ว่า "ฟองอากาศ" ซึ่งอาจเกิดจากความผิดพลาดในระหว่างขั้นตอนการผลิตแผ่นเสียงก็ได้ (ยุคแผ่นเสียงเฟื่อง มี demand มาก ต้องเร่งกระบวนการผลิต แต่งานที่ออกมาไม่เนี้ยบ) ตอนที่ผมได้แผ่นเสียงมา บางแผ่นก็มีรอยปูดอย่างที่ว่านี้อยู่แล้ว และผมไม่แน่ใจว่าเจ้ารอยปูดหรือฟองอากาศแบบนี้มันจะมีผลต่อการได้ยินหรือรับฟังของเราหรือเปล่า ผมคิดไปว่าเวลาปลายเข็มครูดสัมผัสผ่านจุดที่เป็นรอยปูดเหล่านี้ มันก็เหมือนคนวิ่งขึ้นเนินดินซึ่งสูงกว่าพื้นราบปกติทั่วไปเล็กน้อย ซึ่งก็น่าจะมีผลต่อคุณภาพเสียงที่ได้ยินบ้างล่ะ... เมื่อวานผมฟังแผ่นเสียงไปแผ่นหนึ่ง ซึ่งบางช่วงบางตอนมีเสียงปุปะดังออกลำโพง ทั้ง ๆ ที่แผ่นก็ผ่านการล้างมาสะอาดแล้วและสภาพก็ดูเรียบร้อยดี แต่พอเล่นเสร็จยกแผ่นขึ้นส่องกับแสงไฟ สังเกตเห็นรอยปูดบนเนื้อแผ่นเสียงอยู่ประปราย จึงชักจะสงสัยว่ารอยปูดพวกนี้มันคือสาเหตุของเสียงปุปะที่ดังออกลำโพงเป็นครั้งคราวหรือเปล่า ใครเคยเจอเหตุการณ์แบบนี้บ้าง ช่วยแชร์ประสบการณ์หน่อยครับ

[ปีศาจลายคราม]

ขอพักเรื่องแผ่นเสียงญี่ปุ่นไว้ก่อน เอาไว้ถ้านึกอะไรออกอีกผมจะกลับมาเล่าใหม่ ตอนนี้ขอหันมาพูดถึงแผ่นเสียงทำในเยอรมนีหรือเรียกสั้น ๆ ว่าแผ่นเสียงเยอรมันกันบ้าง ผมจำได้ว่าเคยพูดไว้เล็กน้อยเกี่ยวกับแผ่นเสียงที่มาจากประเทศนี้ และก่อนหน้านี้ผมได้อ่านกระทู้ที่พวกฝรั่งเขาคุยกันเกี่ยวกับคุณภาพเสียงของแผ่นเยอรมัน พอได้ข้อสรุปคร่าว ๆ ว่า แผ่นเสียงเยอรมันโดยส่วนใหญ่ใช้ไวนิลคุณภาพดีในการผลิต จึงให้พื้นเสียงที่ค่อนข้างเงียบ (เสียงรบกวนน้อย) แต่ความถี่เสียงย่านบนสุดอาจจะมีปัญหาบ้างตรงที่ปลายแหลมเก็บตัวเร็วไปนิด เสียงแหลมจึงไม่สดและมีประกายเท่าแผ่นเสียงทำในอเมริกา อันนี้จริงเท็จอย่างไร ผมไม่กล้ายืนยัน 100% แต่ที่แน่ ๆ แผ่นเสียงเยอรมันที่ผมได้มามีราคาไม่แพงและสภาพดี หลายอัลบั้มก็มีคุณภาพเสียงที่ดี เมื่อนึกถึงข้อเท็จจริงว่า เยอรมนีเป็นชาติมหาอำนาจด้านอุตสาหกรรมชาติหนึ่งและมีมาตรฐานการผลิตที่เคร่งครัดสูงส่ง ประกอบกับในยุคที่แผ่นเสียงเฟื่องฟู คือช่วงปี 1970s ถึง 1980s มีการแข่งขันสูงในการผลิตแผ่นเสียง และเยอรมนีก็ได้ชื่อว่าเป็นประเทศหนึ่งที่มีมาตรฐานการผลิตแผ่นเสียงไม่แพ้ประเทศอื่นใดในโลก ด้วยเหตุนี้ผมจึงค่อนข้างเชื่อมั่นว่า แผ่นเสียงทำในเยอรมนีโดยส่วนใหญ่จะต้องมีมาตรฐานคุณภาพที่ดีถึงขั้นยอดเยี่ยม ผมลองเอาแผ่นเสียงเยอรมันตรา EMI Harvest และ Polydor หลายอัลบั้มมาลองเล่นดู พบว่าล้วนแล้วแต่ให้คุณภาพเสียงที่เงียบสงัดและเสียงรบกวนมีน้อยมาก ใกล้เคียงกับแผ่นญี่ปุ่นเลยทีเดียว แผ่นเสียงตรา EMI Harvest บางแผ่นเมื่อมองดูด้วยตาเปล่ามีรอยขนแมวและ scuffs ค่อนข้างมาก เมื่อนำไปเล่นน่าจะมีเสียงรบกวนเยอะ แต่พอเล่นเข้าจริง ๆ มีเสียงรบกวนน้อยมากจนผมรู้สึกทึ่งเลยทีเดียวครับ

[ปีศาจลายคราม]

เมื่อวานมีพัสดุจากประเยอรมนีมาส่ง เป็นแผ่นเสียงทำในอเมริกาจำนวน 3 แผ่น และอีก 3 แผ่นทำในเยอรมนี รวมเป็น 6 แผ่น ผมดึงแผ่นไวนิลออกมาตรวจดูทีละแผ่น เผื่อหากพบเห็นข้อบกพร่อง จะได้แจ้งให้ผู้ขายทราบ แต่ทุกอย่างเรียบร้อยดี เมื่อเทียบเนื้อไวนิลอเมริกากับไวนิลเยอรมัน เห็นได้ชัดว่าเนื้อไวนิลเยอรมันสีดำสนิทเป็นประกายคล้ายไวนิลญี่ปุ่นยังไงยังงั้น ในขณะที่เนื้อไวนิลอเมริกาแม้จะดูเรียบร้อยโดยรวม แต่ก็ไม่ค่อยจะ "สะอาดสะอ้าน" นัก มีรอยกระดำกระด่างอยู่ประปรายทั้งสองด้าน ซึ่งคงไม่มีผลกระทบต่อคุณภาพเสียง แต่ก็ไม่สวยเมื่อดึงแผ่นออกมาดูหรือเล่น เล่ากันว่าในช่วงทศวรรษปี 1970s เป็นยุคน้ำมันขาดแคลนทั่วโลก ไวนิลบริสุทธิ์ซึ่งเป็นผลพลอยได้จากการผลิตปิโตรเลียมจึงขาดแคลนตามไปด้วย เมื่อขาดแคลนไวนิลซึ่งเป็นวัตถุดิบในการผลิตแผ่นเสียง โรงงานผลิตแผ่นเสียงโดยเฉพาะในอเมริกาจึงหันไปใช้วิธีรีไซเคิลโดยนำไวนิลเก่า เช่น แผ่นเสียงเก่าที่เสียหายหรือมีตำหนิ เป็นต้น มาหลอมใหม่เพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตแผ่นเสียงใหม่ ๆ ซึ่งไวนิลเก่าที่นำมาหลอมใช้ใหม่นี้ไม่ใช่ไวนิลบริสุทธิ์ ดังนั้น คุณภาพเสียงของมันจึงสู้แผ่นเสียงที่ทำจากไวนิลบริสุทธิ์ไม่ได้ โดยเฉพาะในเรื่องเสียงรบกวน (noise) ข้อเท็จจริงดังกล่าวนี้ผมเองก็ไม่แน่ใจว่าเป็นเรื่องจริงหรือไม่ แต่เท่าที่เห็นจากการเล่นแผ่นอเมริกา แทบจะ 100% ต่อให้มีสภาพดีและทำความสะอาดมากแค่ไหน ก็ไม่พ้นมีเสียงรบกวนประปราย ไม่มีเงียบสนิท บางทีก็มีเสียงปุ๊ป๊ะน่ากลัว ทั้งที่ตรวจดูเนื้อแผ่นแล้วก็ไม่เห็นความผิดปกติอันใด ในขณะที่แผ่นเยอรมันบางแผ่นดูเหมือนมีแผลที่พื้นผิวค่อนข้างมาก แต่พอเล่นแล้วพื้นเสียงเงียบสนิทเหมือนเป็นแผ่นใหม่ ซึ่งก็เป็นที่ประหลาดใจไม่น้อยทีเดียว เรื่องเสียงรบกวนของแผ่นเสียงที่ผลิตจากประเทศต่าง ๆ เรียงจากน้อยไปหามาก (เสียงรบกวนน้อยที่สุดคืออันดับ 1) ในความเห็นส่วนตัวของผมเป็นดังนี้ครับ

1. ญี่ปุ่น
2. เยอรมนี
3. อังกฤษ
4. ประเทศยุโรปอื่น ๆ เช่น ฝรั่งเศส ฮอลแลนด์
5. อเมริกา

และเป็นไปได้ว่า ในช่วงที่แผ่นเสียงกำลังบูมและบูมถึงขีดสุดนั้น อเมริกาเป็นประเทศใหญ่และมีพลเมืองมาก มีดีมานด์แผ่นเสียงสูง และหาวัตถุดิบมา supply ไม่ทัน จึงต้องหาวัตถุดิบเพิ่มเอาจากของรีไซเคิล ในขณะที่ญี่ปุ่น เยอรมนี อังกฤษ และบางประเทศในยุโรป พวกนี้เขาค่อนข้างอนุรักษ์นิยม และดีมานด์ไม่สูงเท่าในอเมริกา จึงสามารถหาไวนิลบริสุทธิ์มาใช้ในการผลิตแผ่นเสียงใหม่ได้ นี่แค่ลองสันนิษฐานและวิเคราะห์ดูเล่น ๆ เท่านั้นนะครับ 555

[ปีศาจลายคราม]

นักสะสมแผ่นเสียงที่มีประสบการณ์หลายคนชอบแผ่นเสียง original หรือแผ่นปั๊มแรก (first pressing) แต่สำหรับอัลบั้มดัง ๆ และอัลบั้มขายดีทั้งหลาย ผมออกจะงงและดูไม่ออก เมื่อเข้าไปดูข้อมูลใน discogs.com เพราะผลิตออกจำหน่ายปีเดียวกันก็จริง แต่มีหลายโรงงานที่ปั๊มออกขาย ยกตัวอย่าง อัลบั้ม Kilroy Was Here ของ Styx แผ่นเสียงทำในอเมริกา ผลิตออกจำหน่ายปี 1983 เมื่อเข้าไปดูข้อมูลที่ discogs.com พบว่าในปีเดียวกันคือ 1983 นั้น มีอัลบั้มชุดนี้ที่เป็นแผ่นเสียง Made in USA ผลิตออกจากโรงงานหลายแห่งในสหรัฐอเมริกา เช่น RCA, Presswell เป็นต้น จึงทำให้สงสัยว่า แผ่นที่ผลิตจากโรงงานใดในปี 1983 เป็นแผ่น original หรือ first press ที่แท้จริงกันแน่ หรือให้ถือเอาว่าแผ่นที่ผลิตจากทุกโรงงานในปีเดียวกันนั้นเป็นแผ่น first press เพราะอเมริกาเป็นประเทศใหญ่ ตลาดแผ่นเสียงจึงต้องใหญ่ การจะให้โรงงานใดโรงงานหนึ่งผลิตแผ่นเสียงเพียงแห่งเดียวคงไม่ทันกิน โดยเฉพาะอัลบั้มดัง ๆ หรืออัลบั้มขายดี ใครมีความเห็นอย่างไรในเรื่องนี้บ้างครับ?

[ปีศาจลายคราม]

มีการซื้อขายแผ่นเสียงกันมากมายในเฟซบุ๊ก ซึ่งก็นับว่าเป็นอีกช่องทางหนึ่งในการช้อปแผ่นเสียงที่รวดเร็ว สันนิษฐานว่าน่าจะมีสมาชิกชุมชนเราบางท่านช้อปแผ่นเสียงทางเฟซบุ๊กด้วยครับ 5555

[ปีศาจลายคราม]

ผมลองซื้อแผ่นเสียงเพลงไทย 2 แผ่นจากคนขายคนหนึ่งใน Facebook แต่เป็นการซื้อหลังไมค์หรือทางข้อความสนทนากัน ไม่ได้เข้าไปใน Facebook โดยตรง เพราะผมออกจะงง ๆ กับวิธีการซื้อครับ 5555

[ปีศาจลายคราม]

แผ่นเสียงอัลบั้มหัว ๆ อัลบั้มดัง ๆ เมื่อ 40-50 ปีก่อน พูดถึงเฉพาะเพลงสากลนะครับ ตอนออกใหม่ ๆ ในยุคนั้น แผ่นเสียงน่าจะราคาแผ่นละ 200-250 บาท และเป็นแผ่นซีล ไม่เคยแกะใช้งานมาก่อนด้วย ไม่ใช่แผ่นที่ใช้แล้วเหมือนในปัจจุบัน พอมายุคนี้ แผ่นเสียงใช้แล้ว แต่สภาพยังดีอยู่ ขายกันแผ่นละ 500-700 บาท โดยเฉลี่ย บางแผ่น 800-1000 หรือพันกว่าบาทก็ยังมี นี่แสดงให้เห็นว่าราคาของแผ่นเสียงแทบไม่ได้ลดลงเลย แม้จะเป็นแผ่นเสียงใช้แล้วก็ตาม หลายสิบปีผ่านไป ค่าครองชีพขยับเพิ่มขึ้น น่าจะประมาณ 3-4 เท่า แต่ราคาแผ่นเสียงยุคนี้เมื่อเทียบกับยุคก่อน แทบจะไม่เปลี่ยนเลยครับ ตัวอย่างเช่น

แผ่นซีลสมัยก่อน สมมติในปี 2524 ราคาทั่วไป (ในห้างเซ็นทรัล) 250 บาท
ปี 2564 สี่สิบปีผ่านไป สมมติถ้าค่าเงินขยับเพิ่มขึ้น 3 เท่า ลองคิดเล่น ๆ เอา 250 คูณ 3 = 750 ก็เป็นราคาที่แผ่นเสียงแผ่นนั้นยังสามารถขายได้อยู่ในยุคปัจจุบัน แม้จะเป็นแผ่นแกะแล้ว ใช้แล้ว แต่ราคายังอยู่เท่าเดิมหรือใกล้เคียงราคาเดิม
แสดงว่าคุณค่าในตัวของแผ่นเสียงทำให้ราคาแทบจะไม่เปลี่ยนเมื่อเวลาผ่านไป บางแผ่นหายาก ยิ่งเก็บไว้นานราคายิ่งเพิ่มเป็นสิบเป็นร้อยเท่าก็มีครับ